EYT yasasının hayata geçmesiyle birlikte vatandaşlar erken emeklilik konusunda araştırmalarını sürdürüyor. Ancak EYT dışında kalan vatandaşlar için nasıl bir kademeli emeklilik sistemi uygulanacak? İşte erken emeklilikle ilgili detaylar...
Erken emeklilik konusunda son gelişmeler, EYT yasasından faydalanamayan vatandaşlara umut oluyor. Kademeli emeklilik sistemi, emeklilik yaşını belirli bir düzende düşürerek vatandaşların emeklilik hakkına erişmesini sağlayacak. Kadınlarda emeklilik yaşı 58, erkeklerde ise 60 olacak. Emeklilik şartının 1999 öncesine dönmesi durumunda, 3600 prim gününü tamamlayan çalışanlar 50-55 yaş arasında emekli olabileceklerdi.
Ancak EYT yasasıyla bir günle emekli olma hakkını kaçıran vatandaşlar 17 yıl daha çalışmak zorunda kalmıştır. Bu durumda, yaşa takılan vatandaşlar için 2023 başından itibaren kademeli emeklilik hakkı verilmesi talepleri artmaktadır. Özellikle 2000 sonrası işe girenler için yeni düzenlemeler yapılması beklenmektedir. 1999-2008 arası ve 2008 sonrası işe giren vatandaşlar için kademeli emeklilik durumu gelecekte gündeme gelebilir. İlk düzenlemenin Bağ-Kur kapsamındaki vatandaşlara yönelik olması beklenmektedir.
Küçük esnaf ve çiftçiler için prim günü şartının 9000 günden 7200 güne düşürülmesi planlanmaktadır. Kuaför, manav, bakkal, tesisatçı, pazarcı, marangoz, terzi gibi mesleklerde çalışanlar ise daha az prim ödeyerek emeklilik hakkına sahip olacaklardır. Ayrıca doktor, eczacı, avukat gibi mesleklerde çalışanların da isteğe bağlı sigorta ödeyenler kapsamında değerlendirilmesi beklenmektedir.
Son gelişmelere göre Bağ-Kur prim günü 4500 güne düşürülecektir. Bu düzenlemeyle Bağ-Kur'lu vatandaşlar 900 gün avantaj elde edeceklerdir. Ayrıca 9000 prim gününü tamamlayamayan EYT'li vatandaşlar için erken emeklilik yolunun açılması beklenmektedir.
Bağ-Kur kapsamındaki esnaflar, 7200 prim gününü tamamladıklarında emekli olabileceklerdir. Kadınlar için ise yaş ve prim desteği sağlanması planlanmaktadır. Ev hanımlarının emeklilik sigorta primlerinin üçte biri devlet tarafından karşılanacaktır. İsteğe bağlı sigorta ödeyenler ise aylık en az brüt asgari ücretin yüzde 32'si kadar prim ödemektedir.
Örneğin, brüt asgari ücret 10.080 TL olduğunda, isteğe bağlı sigorta ödemesi 3.202 TL 56 kuruş olarak belirlenmektedir. Devlet, ev hanımlarının sigorta primlerinin 1.067 TL 52 kuruşluk kısmını karşılayacak ve senelik 12.810 TL prim desteği sağlanacaktır. Bağ-Kur'lu vatandaşların emeklilik prim gün şartının düşürülmesi de beklenmektedir. Kadınlara yaş avantajı sağlanması ve çocuk sayısına göre yaş şartının geriye çekilmesi gibi düzenlemeler de gündemdedir. Ayrıca ağır işlerde çalışan vatandaşlar için yıpranma payı, kadınlar için çocuk süresi ve askerlik borçlanması gibi seçenekler de mevcuttur.